Oorlog in Europa 42 – donderdag 3 maart 2022

Opnieuw een dag in het liveblog over de Oorlog in Europa, de daadwerkelijke en verhevigde strijd in Oekraïne.
Ga naar de overzichtspagina om naar de verschillende dagelijkse verslagen te gaan. Of naar de pagina van gisteren.

We kijken eerst terug naar het nieuws van vannacht. Daarna pakken we op deze pagina per uur het belangrijkste nieuws. We houden de focus veelal op het militaire aspect. Hou er bij het bekijken van de beelden rekening mee dat het hier om een echte oorlog gaat. En dat het nieuws (ondanks onze controles) niet hoeft te kloppen. De beelden kunnen als schokkend worden ervaren!

Vannacht (en gisteren)

Gisteren hebben vier Russische straaljagers het Zweedse luchtruim geschonden. De Zweedse luchtmacht onderschepte en fotografeerde de toestellen.
De indringers waren twee Su-27 Flankers en twee Su-24 Femcers. De overtreding was van korte duur en vond plaats ten oosten van Gotland. “Gezien de huidige situatie nemen we het incident zeer serieus. Het is een onprofessionele en onverantwoorde actie van Rusland”, zegt de luchtmachtcommandant Carl-Johan Edström.

• Russische strijdkrachten hebben in de nacht van woensdag op donderdag het raadsgebouw van Kherson bezet, heeft de burgemeester van die Zuid-Oekraïense stad bevestigd. Hij riep de burgers ertoe op uitsluitend bij daglicht en alleen of met zijn tweeën door de straten te lopen.
• In hoofdstad Kiev werd in de afgelopen nacht weer hevig gevochten.
• Minister van Financiën Sigrid Kaag denkt dat het onvermijdelijk is dat de sancties tegen Rusland de Nederlandse welvaart zullen schaden. Het kabinet moet daar rekening mee houden, net als met extra uitgaven aan onder meer Defensie. Toch vindt ze dat die uitgaven niet ten koste mogen gaan van de bestrijding van klimaatverandering. Dat lijkt Kaag onverantwoord, zei ze in Nieuwsuur.
• De VN meldt dat inmiddels meer dan een miljoen mensen op de vlucht zijn voor de oorlog.
• Het Internationaal Strafhof gaat onderzoek doen naar mogelijke oorlogsmisdaden door de Russen.
• Het Russische militaire konvooi van ruim 60 kilometer lang dat een opmars maakt naar Kiev heeft al zo’n 24 tot 36 uur geen voortgang geboekt. Dit zegt John Kirby, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie.
• Duitsland wil meer wapens leveren aan Oekraïne. Het ministerie van Economische Zaken is akkoord gegaan met de levering van 2700 luchtafweerraketten. Het gaat om Strela-luchtafweerraketten die door de Sovjet-Unie zijn ontwikkeld en ooit van het leger van de Duitse Democratische Republiek (DDR) waren. Voordeel van dit systeem: het vergt weinig instructie bij de troepen in Oekraïne.
• In de hele wereld blijven er protesten tegen de Russische agressie. Hieronder een film uit Sint Petersburg. Het protesteren in Rusland vergt nog steeds de meeste moed. In de film wordt Yelena Osipova gearresteerd terwijl de mensen er omheen leuzen roepen. Osipova is beroemd in Rusland. Medeactivisten noemen haar de ‘grootmoeder van de oppositie’. De Russen kennen haar als de vrouw die al twee decennia haar stem laat horen tegen het beleid van Poetin.

En het actuele overzicht van de Russische verliezen tot en met vandaag. En ter vergelijking het overzicht van gisteren er naast. Het grootste verschil is het aantal troepen: 3.160 mensen.

Vandaag

09:10 Woonwijken blijven bestookt worden. Zoals hier in de plaats Изюм (Izium, Donbas-regio) en een winkelcentrum in Mariupol.

09:41 Het Russische leger gebruikt medische voertuigen om munitie in te vervoeren.

10:24 Opnieuw worden (net zoals gisteren) Russische schepen gezien. Men herkent twee Alligatorklasse landingsschepen, een Ivan Grenklasse en in ieder geval vijf Ropuchaklasse landingsschepen. In de verte zijn verschillende escorteschepen te zien. Deze schepen bevinden zich nu op de Zee van Azov en niet bij Odessa zoals soms gesuggereerd wordt!

11:10 De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov beschuldigt het Westen ervan na te denken over een nucleaire oorlog tegen Rusland. “Dit idee leeft in de hoofden van de westerse leiders, niet in dat van de Russen.“
Ook lijkt een oplossing verder weg dan ooit gezien de reactie van Lavrov: “Ik twijfel er niet aan dat er een oplossing komt voor de crisis in Oekraïne. Maar het gesprek tussen Rusland en het Westen moet gebaseerd zijn op wederzijds respect. Het enige waar het Westen nu aan denkt, is Rusland straffen. De NAVO wil oppermachtig blijven en hoewel Rusland veel goede wil heeft, kunnen we niemand onze belangen laten ondermijnen.“

11:56 In het FD wordt een deprimerend verslag gegeven van de huidige staat van onze Defensie. Rob van de Wijk van The Hague Centre for Strategic Studies en Dick Zandee, defensiespecialist bij Clingendael zijn stellig in het artikel. Wat kunnen we doen als de nood aan de man komt? Niks, stelt de Wijk resoluut. “We zijn niet eens meer in staat troepen te verplaatsen van west naar oost.” Het artikel rept verder over het bewuste beleid ons te richten op vredesoperaties en de tijd die het zal kosten een nieuwe volwaardige defensie-organisatie op te richten.

12:38 Veel grote kranten hebben de oorlog in Oekraïne nog prominent op hun website staan. Voor andere kranten is de oorlog het alweer oud nieuws en gaan we verder met de inzending naar het Songfestival en tv-programma’s.

12:44 De Russische agressie in Oekraïne is ’totaal ongekend’. Dat zei premier Mark Rutte na overleg in Den Haag met de meest betrokken ministers. “En de agressie begint zich meer te richten op civiele en overheidsdoelen in Oekraïne.” Rutte zegde toe de vluchtelingenstroom vanuit Oekraïne ruimhartig te zullen opvangen.

13:05 Een Oekraïense delegatie is mogelijk onderweg naar Belarus voor een nieuwe onderhandelingsronde met de Russen.

14:11 Van DRM Journal krijgen we weer een nieuwe kaart met de huidige militaire situatie (12:00 lokale tijd, 11:00 Nederlandse tijd)

14:45 De Oekraïense ambassade in Nederland vraagt mensen zich alleen aan te melden voor deelname aan de strijd tegen de Russen als ze militaire ervaring hebben. “Je moet klaar zijn om te vechten“

14:50 Een delegatie van Oekraïne is gearriveerd in Belarus voor een tweede ronde van onderhandelingen met Rusland over een staakt-het-vuren. Het nieuwe overleg vindt plaats in de regio Brest in het westen van Belarus.

15:30 De Russische president Vladimir Poetin belde met zijn Franse collega Emmanuel Macron. Na afloop zei Macron volgens een medewerker: “Vladimir Poetin wil heel Oekraïne veroveren dus het ergste moet nog komen“. Macron gaf Poetin te verstaan dat hij een enorme fout maakt met de invasie in Oekraïne. Hij betichtte hem tijdens het gesprek van leugens. “Er was niets in wat president Poetin zei dat ons gerust kon stellen” aldus Macrons medewerker na het gesprek van anderhalf uur. Poetin herhaalde zijn wens Oekraïne te willen “denazificeren”.

16:00 De Oekraïense en Russische delegaties zijn om 16.00 uur begonnen met het overleg. De belangrijkste agendapunten:

1. Een onmiddellijk staakt-het-vuren.
2. Een wapenstilstand.
3. Zogeheten humanitaire corridors, bedoeld om inwoners veilig te evacueren uit gebombardeerde steden en dorpen.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov vertelde eerder vandaag al dat de Russen tijdens de gesprekken niet zullen stoppen met het bombarderen en beschieten van Oekraïense steden.

16:32 De Oekraiense journalist Illia Ponomarenko heeft een aantal foto’s gemaakt in Kiev. De versperringen staan daar in de straten.
Bij een van de foto’s zet hij de beroemde uitspraak van Winston Churchill: “We shall fight them on the beaches“.

16:33 Rusland heeft een film uitgegeven van zijn troepen in Oekraïne, bezig met de ‘speciale militaire operatie’.

17:35 Minister van Defensie Ollongren heeft een nieuwe brief aan de Tweede Kamer gestuurd. Het gaat over de extra levering van goederen. Het kabinet is voornemens om voertuigen, gevechtsrantsoenen, slaapzakken, laptops en beschermende kleding te leveren.

17:45 De Moldavische president Sandu heeft een formele aanvraag voor Moldavië om toe te treden tot de Europese Unie ondertekend. De aanvraag wordt binnenkort in Brussel afgeleverd.

17:58 Ondanks dat we geen dagelijks overzicht meer hebben van de NAVO-verkenningsvluchten, zijn ze er nog wel. Je kunt hiervoor ook zelf kijken op de website van ADS-B. Via een druk op de knop ‘U’ krijg je alle militaire vluchten te zien.

Op dit moment vliegen er een Amerikaanse Beech 200 Super King Air (registratienummer 88-00325) boven Litouwen en een NAVO-AWACS (E-3A, LX-N90459) boven zuidoost Polen. Bij de Zwarte Zee zien we een drone en boven Roemenië vliegt een Britse RC-135 (ZZ665). De verkenningsvliegtuigen kan je meestal herkennen aan hun vluchten langs een grens.

En dan zijn er nog de verschillende tankvliegtuigen die hun ‘circuit’ vliegen. Zoals een KC-10A Extender (85-0032) boven Roemenië, Boven Polen vliegen de Nederlandse A330 MRTT (T-057) en de Amerikaanse KC-135 (63-8887). De tankvliegtuigen bedienen verschillende jachtvliegtuigen die niet zichtbaar zijn op de website.

18:10 Het schijnt dat het Oekraïense leger 60 succesvolle missies heeft uitgevoerd met een nieuwe type drone: de Punisher. Een nationaal product gemaakt door UA Dynamics. Volgende de folder heeft het elektrisch aangedreven toestel “de goedkoopste missiekosten ter wereld, is hij herbruikbaar, snel, onverwacht, nauwkeurig en dodelijk“.
Wat specificaties:

Bereik: 45 kilometer
Kruissnelheid: 39 knopen (72 km / uur)
Gevechtslading: 2kg
Spanwijdte: 2,28 meter

18:17 Vladimir Poetin zei dat de speciale militaire operatie in Oekraïne strikt volgens het schema verloopt en dat alle toegewezen taken met succes worden opgelost. De president zei dit als onderdeel van zijn openingstoespraak voor de vergadering van de Veiligheidsraad. Poetin merkte op dat het verloop van de vijandelijkheden in Oekraïne laat zien dat de Russische Federatie juist vecht met neonazi’s die apparatuur in woonwijken plaatsen en mensen gijzelen.

18:45 De delegaties van Oekraïne en Rusland zijn na ruim drie uur onderhandelen tot enkele kleine afspraken gekomen. Zo willen beide partijen zich inzetten voor wapenstilstanden bij evacuatiepogingen. Ook wordt zo snel mogelijk een derde gesprek gepland.

20:15 Volgens een bericht van het Russische persbureau TASS zijn de westerse landen verantwoordelijk voor het creëren van een gunstig klimaat voor de opleving van het neo-nazi-sentiment in Oekraïne, vertelde de woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zakharova. “De westerse beschermheren hebben geen moeite gespaard om de neonazistische ideologie daar te laten gedijen, in een afgelegen land genaamd Oekraïne, waarvan de Oekraïense bevolking de Amerikaanse president Joseph Biden de neiging heeft om te verwarren met ‘Iraans’” zei Zakharova.
Ze zei ook dat de wapenleveringen uit andere landen zullen leiden tot nog grotere verliezen voor Oekraïne

Opmars en transporten

Een konvooi van militair materieel van de strijdkrachten van Belarus werd vandaag gezien nabij Drahichyn (regio Brest), langs de snelweg M10 richting Pinsk. Dit is de 38e Artilleriebrigade van de strijdkrachten van Wit-Rusland. Het is een van de vele militaire colones die op dit moment in Belarus gezien worden. Opnieuw valt op dat te voertuigen een rood vierkant als symbool dragen (als invasiesymbool zoals de Russische ‘Z’ of ‘V’).

Wrakken en verlaten

Wrakken, voertuigen die op een of andere manier uitgeschakeld zijn in de strijd. Aan het invasieteken (of het ontbreken ervan) kan je zien of het een Russisch of Oekraïens voertuig is. Of verlaten voertuigen, voertuig kapot of de bemanning gevlucht.

Wrakken en verlaten – Rusland

Wrakken en verlaten – Oekraine

Het Oekraïense fregat Hetman Sahaidachny (Сагайдачный, U130) is naar alle waarschijnlijkheid opzettelijk door zijn bemanning tot zinken gebracht.

Gevonden voorwerpen

Soms komen er beelden boven water die de moeite waard zijn maar die we niet meer met terugwerkende kracht in een blog verwerken. Of kunnen toevoegen aan een activiteit van vandaag. Deze ‘gevonden voorwerpen’ noemen we hieronder.

Enige dagen geleden publiceerden we een film van een blije Rus bij een barrage van raketwerpers. Het blijkt dat hij nu in Oekraïne een een ziekenhuis ligt. Hem werd hier ‘gevraagd’ te verklaren dat Poetin een ‘shithead’ is.

Leestip

Let op: deze leestip kan ook te mooi zijn om waar te zijn.
Kans op nepnieuws dus!

Poetin voert een plan uit. Althans, dat was de strekking van een document uit 2011 van de Amerikaanse inlichtingendiensten (een ‘USMC intelligence forecasting paper’) dat toen als concept is geschreven. Het document maakt deel uit van de Wikeleaks-collectie en aan het document is tot nu toe in de nationale pers geen aandacht gegeven.

Volgens het document is de eerste stap van Rusland om een viertal landen binnen zijn invloedssfeer te brengen: Wit-Rusland, Kazachstan, Oekraïne en Georgië (met Oekraïne ging het echter in 2014 de andere kant op toen het land zich bij het Westen aansloot). In het rapport staat over de vier landen “the most critical to Moscow’s overall plan to return as a Eurasian power”. Het geeft “access to the Black and Caspian seas and serve as a buffer between Russia and Asia, Europe and the Islamic world”. Daarna gaat het document verder met het onder de invloed brengen van Moldavië, Kirgizië, Tadzjikistan, Turkmenistan en Armenië.

En de derde groep van voormalige Sovjetstaten waar Rusland van plan is de controle ’te consolideren’, omvat Estland, Letland en Litouwen: “Deze landen hebben ofwel strategische geografische locaties, banden met Rusland of waardevolle activa.”

Tot slot gaat het document in op de acties om de verschillende Europese en NAVO-landen uit elkaar te spelen. Ook hier heeft het document het verrassend bij het rechte eind: Van deze drie Europese landen is Duitsland “de belangrijkste regionale macht waarmee Rusland een verstandhouding wil creëren“, vooral omdat het “een belangrijke markt is voor de Russische energie-export“.

Als de analyse in het ‘USMC intelligence forecasting paper’ juist is, suggereert dit dat de uitbarsting van de grootste militaire actie in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog niet alleen over de Russische belangen in Oekraïne gaat. Het gaat over het al lang bestaande plan van Vladimir Poetin om de hele voormalige Sovjet-invloedssfeer van Rusland te heroveren, indien nodig met geld, energie of militair geweld.

Hier volledige document kan je HIER downloaden.

Overig militair nieuws

Spanje

Het Spaanse leger zal met 150 militairen het contingent in Letland uitbreiden. De troepen maken deel uit van de enhanced Forward Presence (eFP). De extra capaciteit bestat uit een veldartillerie-eenheid, een genie-eenheid en logistieke ondersteuning.

Polen

De 18 Gemechaniseerde Divisie in Polen oefent samen met de Amerikaanse 82 Airborne Brigade.

Verenigde Staten

In de oefening Saber Strike 2022 wordt ook het logistieke deel beoefend. Zoals het met het vliegtuig afleveren aan goederen in het veld. Hier op de foto’s vervoerd met een C-17 en per parachute geland in de Drop Zone Adazi in Letland.

Noorwegen

Een extra peloton Noorse troepen arriveerde in Litouwen om de Noorse component van de versterkte Forward Presence Battlegroup Litouwen te versterken. De troepen van het Telemark Battalion, Mechanized Infantry 3rd Company kwamen met 50 personen en vier CV90 gevechtsvoertuigen op27 februari aan op de luchthaven Kaunas. De troepen en uitrusting zullen in Rukla worden gestationeerd.
Bij het transport werd (naast een C-17) opnieuw gebruik gemaakt van het Oekraïense An-124 vrachtvliegtuig.

Klik hier voor de overzichtspagina Oorlog in Europa!