Energietransitie en innovatie

Martin 30 oktober 2128 juli 22 CD&E, Ede, Innovatie

In de Nationale Klimaatweek laat Defensie zien wat de innovatie binnen de krijgsmacht is. Slimmer energie opwekken, klimaatbewust leven en werken en daarmee toekomstige bedreigingen effectief het hoofd bieden.

Het belang van innovatie

Presentatie Kol Schoonderbeek over innovatie

Innoveren staat tegenwoordig met stip bovenaan in de operationele uitgangspunten. Het Commando Landstrijdkrachten heeft er een speciale afdeling voor in het leven geroepen: Concept Development & Experimentation (CD&E). Het hoofd CD&E kolonel Alain Schoonderbeek geeft het belang van innovatie aan in relatie tot het klimaat. Want “de huidige ontwikkelingen zijn een bedreiging voor de veiligheid”. Denk dan aan conflicten over grondstoffen, (water)schaarste en natuurrampen. En vandaar dat het óók aan Defensie is om de bedreiging het hoofd te bieden.

MOB-complex Ede-Driesprong

De afdeling CD&E begeleidt alle innovaties vanaf het voormalige mobilisatiecomplex Ede-Driesprong. Bij de poort heet het terrein nog magazijncomplex Ede-Driesprong. In publicaties is het complex al de Legerplaats Ede-Driesprong genoemd.
Het is een (relatief) oud complex waar volledig nieuwe ambities gevormd worden. Een ambitie die ook gaat over een nieuwe manier van denken in de defensieorganisatie. Jarenlange vervangingsprojecten worden opgevolgd door vaker, snel en kleinschalig te moderniseren. De intentie is de ontwikkelingen en de snelheid in de markt te volgen. Of zoals Kolonel Schoonderbeek aangeeft: “We willen vandaag een oplossing voor een probleem bedenken en morgen implementeren. En dat is gezien de huidige tijd en de veranderende wereld noodzakelijk.”

“Wij experimenteren zelf niet meer”, vat hij samen. Wat CD&E dan wel doet? CD&E zorgt er juist voor dat er kan worden geëxperimenteerd. Men doet dat door heel nadrukkelijk de samenwerking aan te gaan met organisaties buiten Defensie. Bedrijven die een gouden idee hebben voor Defensie die kunnen dat aangeven bij de regionale ontwikkelmaatschappen. Die zijn het eerste aanspreekpunt.

Op Ede-Driesprong wordt gebouwd aan een nieuw concept: de FieldLab Smartbase. Vernieuwingen kunnen hier straks getest worden in een militaire omgeving en onder militaire omstandigheden. Het mes snijdt bij succes aan twee kanten: Defensie krijgt het nieuwste en beste materiaal en voor de partners lonkt er een zogeheten ‘launching customer’.

Elektrificatie

Veel innovaties gaan over het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen, het elektrificeren. Waarbij net zoals in de burgermaatschappij elektrische aandrijvingen een belangrijke rol krijgen. Ja, zelfs in het krijgsbedrijf. Vanuit ‘beschermen wat ons dierbaar is’. Ofschoon iedereen zich zal realiseren dat de Leopard 2 gevechtstank op elektriciteit nog even op zich zal laten wachten.

REEQ Microgrid Quad Bike

De Microgrid Quad Bike (MQB) van de Nederlandse onderneming REEQ is een van de parels rond innovatie en energietransitie. Een grote elektrisch aangedreven quad die ook voorzien is van een dieselgenerator. Het voertuig is zo ontworpen dat het met zijn batterijen en generator ook in staat is om tijdens missies elektriciteit te leveren aan bijvoorbeeld een klein kampement.

Het voertuig is volledig modulair opgebouwd. De assen en motoren voor én achter zijn gelijk en bij schade gemakkelijk te vervangen. Het voertuig is geschikt voor ruw terrein en kan onder een helikopter vervoerd worden.

Op dit moment testen de 11 Luchtmobiele Brigade twee van deze MQB’s. De Koninklijke Luchtmacht test er één. Meer foto’s van de MQB vind je op de thema-pagina.

EZ Raider

Een ander bijzonder elektrisch aangedreven voertuig is de E-Raider van het Korps Commandotroepen. De officiële naam is EZ Raider HD4. Het Israëlische bedrijf DS Raider is de fabrikant.

De Amerikaanse en Israëlische strijdkrachten testen het voertuig. Bij ons eigen Korps Commandotroepen doorloopt het voertuig ook een testprogramma! Het KCT test het concept van de inzet van een elektrisch voertuig als deze en men doet kennis op voor een mogelijke aankoop van een soortgelijk voertuig.

De EZ Raider HD4 kan één of twee militairen met hun complete gevechtsuitrusting vervoeren . Er kan een aanhangwagen (E-Cart) aan het voertuig worden gekoppeld om extra uitrusting te vervoeren. Het voertuig is vrij smal, bijna 70cm breed, weegt 95kg en kan eenvoudig voor transport worden opgevouwen. Het kan tot 165kg lading vervoeren en in de aanhangwagen nog eens 250kg.

Tegelijk met de E-Raider test het KCT ook een accupakket en zonnecellen. Deze wordt in de aanhanger van de E-Raider vervoerd (zie de foto’s).

Hybride Volvo

Het Kenniscentrum wapensystemen en munitie (KCW&M) test onder andere munitie. Hiervoor gebruikt men een Volvo FE 320 vrachtauto met een containeropbouw als werkruimte. De gehele combinatie met het MFDR 2100/40 radarsysteem zagen we al een keer compleet op een andere innovatiebijeenkomst: Deflab in 2019.

Voor de energie had de Volvo de beschikking over een dieselaggregaat. Het personeel zat soms dagenlang in het geluid van het aggregaat. Bovendien werd er de nodige brandstof verbruikt en CO₂ uitgestoten. De oplossing is gevonden in een nieuwe elektriciteitsvoorziening. De Nederlandse firma Mosa Aggregaten BV heeft de truck voorzien van een hybride aggregaat-systeem. De accu’s van dit systeem kunnen zowel de meetsystemen als de radar langdurig voeden.
Het dak van de container heeft zonnecellen. Hiermee kunnen de accu’s van het systeem overdag bijgeladen worden. Via het interne videosysteem van het voertuig zijn het dak en de omgeving te inspecteren.

E-Truck

De VDL Groep en de Landmacht werken samen aan innovatie en kennisdeling op het gebied van energiemanagement en batterijtechniek. Vanuit deze samenwerking is een elektrisch aangedreven DAF CF Electric trekker ontwikkelt voor de Landmacht. 210 Regionale Vervoerscompagnie, B&TCo, uit de Harskamp gaat de elektrische vrachtwagen gebruiken voor binnenlandse transportopdrachten en de Afdeling Techniek van het Matlogco uit Leusden gaat naar de batterijtechniek en het onderhoud kijken.

E-Fennek

De Fennek kennen we natuurlijk. 10 Ton aan gewicht, een sterke motor en in staat om een week autonoom te opereren. En een elektrische Fennek? De Defensie Materieel Organisatie (DMO) hoopt dat er volgend jaar een E-Fennek rijdt. Met een actieradius van 150 kilometer en 7 uur om de accu’s weer op te laden. “We moeten ergens beginnen” zegt Paul de Man, projectleider bij DMO, tijdens zijn presentatie.
Al in 2004 dacht KMW al na over elektrische Fennek. DMO worstelt ook al een aantal jaren met het zoeken naar een oplossing. Pas nu begint de techniek rond accu’s en motoren volwassen te raken. Maar hoe past het dan in de H-aandrijving van de Fennek? Wat doe je met het elektrisch systeem (dat ook veel energie nodig heeft)? Of de hydraulica waarvan de pomp nu aangedreven is door de motor? Natuurlijk moet het voertuig wel operationeel inzetbaar blijven!

Voor de beeldvorming stond er een ‘gewone’ door fossiele brandstof aangedreven Fennek.

Waterstof

Ook waterstof is genoemd als brandstof van de toekomst. Er zijn verschillende mogelijkheden en toepassingen. Toyota Material Handling demonstreert het met een heftruck met een waterstof-brandstofcel en een waterstof-tankstation.

Niet eenvoudig

Oorlog voeren. Doe je dat energieneutraal en milieuvriendelijk??
In het begin van dit artikel noemden we al de Leopard 2 gevechtank met elektrische aandrijving. Deze combinatie is momenteel niet mogelijk. In het algemeen is de energiedichtheid van de fossiele brandstoffen op dit moment nog veel groter dan er door accu’s of waterstof geleverd kan worden. Voeg daaraan toe dat oorlogen meestal onder minder comfortabele situaties worden uitgevoerd. Energieneutraal zijn is daarmee voor sommige taken van Defensie ingewikkeld. Nu en in de nabije toekomst. Voor andere taken is het zeker af te toe mogelijk en lukt het om de foodprint te verminderen. Door dit allemaal te doen geeft Defensie invulling aan zijn eigen slogan: “Beschermen wat ons dierbaar is”.

Veel belangstelling

Twee dagen stonden in het teken van de innovaties bij de Landmacht. Zaterdag 30 oktober 2021 was de dag voor het grote publiek. Er was ruimte voor 500 bezoekers en het evenement was volgeboekt. De bezoekers trotseerden de enorme regenbuien die de dag vielen. Ieder kon zich warm houden in de tent met koffie en koekjes. Buiten stond de Gezellige Brabander friet en snacks te bakken, zoveel als je maar op kan.
Een foto-impressie:

En de open dag zou niet klaar zijn zonder een bezoek aan het bouwterrein van de Fieldlab Smartbase. Inclusief rijdemonstraties en met één zichtbaar project in de vorm van een grote bungalowtent.
Een aantal van de gesloopte munitiebunkers ligt nog in brokken op het terrein. Maar ook hier was er aandacht voor hergebruik: het beton wordt op het terrein vermalen en dient als ondergrond van het nieuwe terrein.